Dilek Bil ile Sürsün Bu Dünya...

Sürdürülebilirlik Rehberi

Sürdürülebilirlik Kavramları

Sürdürülebilirlik

Birleşmiş Milletler Çevre ve Kalkınma Komisyonu’nun 1987 yılı tanımına göre: “İnsanlık, gelecek kuşakların gereksinimlerine cevap verme yeteneğini tehlikeye atmadan, günlük ihtiyaçlarını temin ederek, kalkınmayı sürdürülebilir kılma yeteneğine sahiptir.” Daha iyi ve daha yaşanabilir bir dünya için çevresel, ekonomik ve sosyal faktörlerin insan ve çevre yararına bir araya getirilmesi ile ortaya çıkmıştır.

Sürdürülebilir Kalkınma

İnsan ve doğa arasında denge kurarak, doğal kaynaklara zarar vermeden, kaynakların bilinçli olarak tüketilmesini sağlayarak gelecek nesillerin ihtiyaçlarının karşılanmasına ve kalkınmasına imkan verecek şekilde bugünün ve geleceğin yaşamının ve kalkınmasının planlanmasıdır. Sürdürülebilir Kalkınma insan ve çevre merkezli olmak üzere iki ana başlık altında değerlendirilmektedir. Doğal çevreninin korunması kadar ekonomik ve sosyal kalkınmanın da birbirinden ayrılmaz parçalar olduğunu kabul etmektedir.

Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri

25 Eylül 2015 tarihinde Sürdürülebilir Kalkınma Zirvesi’nde Birleşmiş Milletler’in üye ülkeleri, 2030 yılına kadar yoksulluğu sona erdirmek, eşitsizlik ve adaletsizlikle mücadele etmek ve iklim değişikliğinin üstesinden gelmek için kabul ettikleri 17 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi’dir.

Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri, diğer bir deyişle Küresel Hedefler, tüm dünyanın 2015 yılına kadar yerine getirmek için taahhütte bulunduğu sekiz yoksullukla mücadele hedefi Binyıl Kalkınma Hedeflerinin üzerine inşa edildi. 2000 yılında kabul edilen Binyıl Kalkınma Hedefleri, yoksulluğu, açlığı, hastalıkları, toplumsal cinsiyet eşitsizliğini ve su ve sanitasyona erişememeyi azaltmak gibi pek çok konuyu ele aldı. Yeni Küresel Hedefler ve daha geniş sürdürülebilirlik gündemi Binyıl Kalkınma Hedeflerinin de ötesine gidiyor ve yoksulluğun ana nedenlerine çözüm bulmayı ve evrensel bir ihtiyaç olan herkes için fayda sağlayan kalkınmayı sağlamayı amaç ediniyor.

Kurumsal Sosyal Sorumluluk

Şirketlerin kurumsal vatandaşlar olarak işlerini, çalışanlar ve paydaşlarıyla ilişkilerini sosyal, kültürel, ekonomik ve çevresel konularda duyarlı, etik, sorumluluk sahibi yaklaşımlarla gerçekleştirmeleri ve toplumsal konulara yatırım yapmaları anlamına gelir.

Karbon Ayak İzi

Karbon Ayakizi, birim karbondioksit (CO2) cinsinden ölçülen, üretilen sera gazı miktarı açısından insan faaliyetlerinin çevreye verdiği zararın ölçüsüdür. Karbon ayak izi doğrudan ve dolaylı ayak izi olmak üzere iki parçadan oluşmaktadır. Doğrudan ayak izi, evsel enerji tüketimi ve ulaşım (uçak, otomobil gibi motorlu taşıtlar) dahil olmak üzere fosil yakıtlarının yanmasından ortaya çıkan doğrudan CO2 emisyonlarının, dolaylı ayak izi ise kullandığımız ürünlerin tüm yaşam döngüsünden bu ürünlerin imalatı ve en sonunda bozulmalarıyla ilgili olan dolaylı CO2 emisyonlarının ölçüsüdür.

Sera Gazı Emisyonu

Belirli bir sürede atmosfere salınan sera gazlarının (H2O, CH2, N2O, ozon, karbondioksit, metan, nitrotoksit, idroflora karbonlar, terflora karbonlar ve kükürt hegzeflorür) atmosferdeki miktarına verilen addır

Eko-verimlilik (Temiz Üretim)

Eko-verimlilik, yüksek verime sahip üretim teknoloji ve yöntemlerinin kullanımıyla, aynı miktarda üretim için daha az doğal kaynak ve enerji kullanımı ve daha az atık üretimi prensibine dayanmaktadır. Bu niteliği ile, sadece çevresel kaygılara değil, “doğal kaynakların korunması”, “endüstriyel verimlilik” ve “ekonomik kalkınma” gibi pek çok farklı alana da hitap etmektedir. Kısacası eko-verimlilik, üretimde verimliliği artırarak hem çevresel hem de ekonomik fayda sağlanması anlamına gelmektedir.

Küresel Isınma

Atmosfere salınan karbondioksit gibi sera etkisi yaratan gazların, yer kabuğu ve denizlerin ortalama sıcaklıklarında artışa neden olmasına küresel ısınma denir. Sera etkisi doğal bir olaydır, fakat Petrol, kömür, doğal gaz gibi fosil yakıtların yanması sonucu çeşitli zararlı gazların atmosfere salınması sonucu denge bozularak küresel ısınmada artışa neden olur.

İklim Değişikliği

İnsani endüstriyel, tarımsal ve enerji tüketimi gibi faaliyetlerinin sonucu olarak atmosferdeki miktarı ve yoğunluğu artan sera gazlarının neden olduğu küresel ısınmanın neden olduğu iklim değişiklikleridir. Bu iklim değişikleri kuraklık, çölleşme, yağışlardaki dengesizlik ve sapmalar, su baskınları, tayfun, fırtına, hortum gibi meteorolojik olaylarda artışlar gibi belirtilerle kendini gösterir.

Yenilenebilir Enerji

Yenilenebilir enerji güneş ışığı, rüzgar, yağmur, dalga ve jeotermal ısı gibi yenilenebilir (doğal olarak yeniden doldurulabilir) doğal kaynaklardan elde edilen enerjidir.

Sıfır Karbon

Sıfır karbon,  atmosfere salınımı yapılan CO2 miktarını ne arttıran ne de azaltan yakıtları tanımlamak için kullanılmaktadır.

Ekosistem

Belli bir alanda yaşayan canlılar ile bunları saran cansız çevrelerinin karşılıklı ilişkileri ile meydana gelen ve sürekliliği olan ekolojik sistemlerdir. Canlı öğeler üreticiler, tüketiciler ve ayrıştırıcılardır. Cansız öğeler ise inorganik ve organik maddeler ile fiziksel koşullardır.

Permakültür (Sürdürülebilir Tarım)

Permakültür ya da sürdürülebilir tarım; doğadaki insan yerleşimlerini, doğal ekosistemlerden örneklenen ziraat uygulamaları ve sürdürülebilirlik görüşüne göre uygulanan bir ekolojik tasarım anlayışıdır.

Biyoçeşitlilik

Biyoçeşitlilik, bir ekosistem veya dünyada bulunan tüm yaşam formlarının çeşitliliğidir. İnsanların yaşamlarını sürdürebilmesi için yaşadıkları çevrede, temiz su ve havanın, verimli toprakların, besinlerin ve diğer gereksinimlerinin karşılandığı, kullanacağı çeşitli maddelerin bulunması gerekir. Yaşam için gerekli madde ve koşullar, çevrenin abiyotik etkenleri ile bakteri, mantar, bitki ve hayvanlar tarafından sağlanır. Bu canlıların tamamına biyoçeşitlilik denir.

Su Ayak İzi

Bireyin veya toplumun tükettiği malların ve hizmetlerin üretimi için kullanılan veya üreticinin mal ve hizmet üretimi için kullandığı toplam temiz su kaynaklarının miktarıdır.